Mẹ kiện con đòi đất cho mượn
Mẹ cho con gái mượn đất làm điểm kinh doanh. Nhiều năm sau, người mẹ kiện con đòi lại đất dẫn đến bất hòa, thâm tình rạn nứt.
Năm 1994, bà N.T.Đ. (ở TX Bình Minh) cho vợ chồng con gái là chị L.T.K.H. mượn 43,4m2 (loại đất ở đô thị) mở xưởng hàn tiện. Khi cho mượn, đôi bên không làm giấy tờ nhưng thỏa thuận vợ chồng chị H. làm ăn thuận lợi và có điều kiện sẽ trả lại đất cho bà Đ.. Năm 2015, khi thấy vợ chồng chị H. chuyển nhượng được thửa đất khác, bà Đ. yêu cầu trả lại đất đã cho mượn. Tại buổi hòa giải ở địa phương, vợ chồng chị H. đồng ý trả lại đất cho bà Đ. nhưng sau đó không thực hiện nên bà Đ. và những người con còn lại đã khởi kiện ra tòa.
Tại đơn phản tố ngày 8/7/2021, vợ chồng chị H. yêu cầu được sử dụng diện tích đất tranh chấp vì đây là đất cha mẹ cho con và vợ chồng chị đã sử dụng ổn định từ năm 1994 nên không kê khai, đăng ký quyền sử dụng đất (QSDĐ). Đến năm 2005, vợ chồng chị xây nhà kiên cố cũng không ai ngăn cản hay tranh chấp. Trường hợp bà Đ. muốn nhận lại đất thì phải trả các khoản chi phí di dời và làm xưởng mới, chi phí bồi đắp và cải tạo đất, tổng cộng 315 triệu đồng.
Tại phiên tòa sơ thẩm, HĐXX của TAND TX Bình Minh đã chấp nhận yêu cầu khởi kiện của các nguyên đơn, buộc vợ chồng chị H. trả lại QSDĐ diện tích 43,4m2 cho bà Đ. và ghi nhận sự tự nguyện của bà Đ. về việc hỗ trợ chi phí tháo dỡ, di dời các thiết bị xưởng tiện cùng giá trị căn nhà cho vợ chồng chị H. là 50 triệu đồng; không chấp nhận yêu cầu được sử dụng đất tranh chấp và bồi thường chi phí di dời, làm xưởng ở địa điểm mới với số tiền 315 triệu đồng của vợ chồng chị H.
Sau đó, vợ chồng chị H. gửi đơn kháng cáo nhưng không được cấp phúc thẩm chấp nhận. Theo HĐXX, nguồn gốc đất tranh chấp là tài sản chung của vợ chồng bà Đ. cho con gái và con rể mượn làm nơi ở và kinh doanh hàn tiện. Sau khi được cho đất, vợ chồng chị H. đã san lắp mặt bằng mở cơ sở hàn tiện, sự việc này các bên đều thừa nhận nên không phải chứng minh. Tại biên bản hòa giải ở cơ sở ngày 5/6/2015, vợ chồng chị H. cũng đồng ý trả lại phần đất tranh chấp cho bà Đ. và tại biên bản hòa giải ngày 12/5/2020 ở TAND TX Bình Minh, vợ chồng chị H. cũng đồng ý trả đất nếu bà Đ. hỗ trợ chi phí di dời, chứng tỏ bị đơn thừa nhận là đất cho mượn nên mới đồng ý trả.
Tại Công văn số 125/UBND-NC ngày 20/1/2021 của UBND TX Bình Minh cũng có nội dụng qua kết quả tra cứu tư liệu địa chính thì diện tích 43,4m2 mà bà Đ. và vợ chồng con gái đang tranh chấp chưa được cấp giấy chứng nhận QSDĐ, chưa có tên người sử dụng đất. Do đó, việc vợ chồng chị H. cho rằng phần đất trên được cha mẹ cho là không có căn cứ và cũng không có tài liệu, chứng cứ nào chứng minh là đất được tặng cho hợp pháp. Quá trình sử dụng, vợ chồng chị H. cũng không kê khai, đăng ký QSDĐ theo quy định và hiện đã có chỗ ở khác nên yêu cầu được sử dụng phần đất tranh chấp không có căn cứ chấp nhận.
Tại tòa, vợ chồng chị H. cũng trình bày thời gian gần đây công việc hàn tiện ở TX Bình Minh không hiệu quả nên dự tính di dời xưởng về TP Vĩnh Long để phát triển kinh doanh. Từ đó cho thấy các máy móc trang thiết bị phục vụ cho việc hàn tiện có thể di dời, không gây thiệt hại cho bị đơn. Hiện trên đất có căn nhà do vợ chồng chị H. xây dựng, theo biên bản định giá tài sản thì căn nhà có giá trị hơn 32,8 triệu đồng. Do khi vợ chồng chị H. trả đất không thể di dời nhà vì nếu tháo dỡ nhà sẽ gây thiệt hại cho phía bị đơn nên cần giao căn nhà cho bà Đ. quản lý, sử dụng và bà Đ. phải trả giá trị nhà cho vợ chồng chị H. theo giá của hội đồng định giá đã định là phù hợp.
Do đó, HĐXX đã tuyên buộc vợ chồng chị H. phải trả lại 43,4m2 cho bà Đ. và phải di dời toàn bộ tài sản trong thời hạn 6 tháng. Bà Đ. được giao quản lý, sử dụng căn nhà nhưng phải hoàn trả giá trị nhà cùng chi phí di dời xưởng tiện cho vợ chồng chị H. tổng cộng hơn 82,8 triệu đồng.
Tranh chấp đã được phân xử theo quy định pháp luật nhưng sự rạn nứt của mối thâm tình là điều mà chắc hẳn những người trong cuộc cảm thấy đáng buồn và day dứt.
DIỄM PHƯỢNG