Ứng xử văn hóa với di sản

Thế hệ trẻ có trách nhiệm tôn trọng, giữ gìn di sản mà ông cha để lại.

Trong thời đại những người trẻ thích “sống ảo” trên Facebook, Tiktok… thì những di sản, di tích lịch sử chứa đựng nhiều giá trị to lớn chỉ đơn giản được coi như… bối cảnh chụp ảnh. Bức ảnh chụp một hoa hậu ngồi trên mái nhà cổ ở Hội An khiến dư luận chỉ trích mạnh mẽ. Điều này một lần nữa đặt ra trăn trở về ứng xử của người trẻ với di sản.

Thời gian qua, ở một số quán cà phê có không gian sân thượng trong lòng phố cổ Hội An, khách đến gọi đồ uống đã tự ý trèo sang mái những ngôi nhà cổ bên cạnh để chụp ảnh. Mặc kệ mái ngói cũ kỹ, có thể gây nguy hiểm, có studio chụp ảnh cưới còn dẫn khách tới đây để lưu lại các bức ảnh “để đời” khiến một số quán sau đó phải lắp rào chắn để ngăn chặn. Các bạn trẻ thời gian qua cũng khá vô tư thể hiện những hành vi vô ý thức khi chụp ảnh nghịch ngợm cùng tượng phục dựng những người tù ở một số khu di tích lịch sử.

Hay trước đây, khi Nhà thờ Đức Bà (TP Hồ Chí Minh) chưa trùng tu, đứng nhìn bức tường cổ kính, không chỉ nhuốm màu thời gian mà bức tường còn… nhuốm màu mực. Các bạn trẻ vô tư viết tên mình lên đó để “kỷ niệm”, một số khác còn viết tên người yêu, tỏ tình trên bức tường. Từng có sự việc cặp đôi trẻ ôm hôn sờ soạng trong khuôn viên Khu di tích Bạch Đằng Giang (Hải Phòng), chụp ảnh cưới khỏa thân tại hồ Tuyền Lâm (Lâm Đồng)… và gần đây nhất khi Tiktoker Trần Đức Bo (sinh năm 1999) tung hình ảnh ăn mặc khá phản cảm cùng những cử chỉ uốn éo, nằm vật vạ trên thuyền giữa chợ nổi ở miền Tây để chụp hình khiến người xem bức xúc.

Tại nhiều nước, nếu ăn mặc không phù hợp, du khách không thể vào thăm di tích. Hay tại Thái Lan, sau khi phát hiện du khách người Mỹ chụp ảnh nhạy cảm tại một ngôi đền ở Bangkok, lực lượng chức năng nước này đã lập tức xử phạt hành chính và trục xuất họ. Điều này cho thấy, pháp luật nhiều nước không chỉ lên án mà còn có hình phạt thích đáng đối với những hành vi thiếu tôn trọng di tích, di sản của quốc gia họ. Vì thế bên cạnh việc nâng cao nhận thức thái độ ứng xử phù hợp với di sản, di tích cho công chúng, nhất là những người trẻ, cần sự vào cuộc tích cực và trách nhiệm của chính quyền địa phương và những người làm công tác quản lý để tuyên truyền, nhắc nhở, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.

Chụp ảnh để kỷ niệm không có gì xấu, nhưng ai cũng cần phải có ý thức, hiểu rõ hành vi nào văn minh, hành vi nào phản cảm, điều gì nên và không nên, đặc biệt trước di sản, di tích, không gian văn hóa cộng đồng. Những di sản, di tích là dấu ấn của quá khứ, mang trong mình câu chuyện hàng trăm, hàng ngàn năm, thể hiện tinh hoa và bản sắc văn hóa của mỗi địa phương. Thế hệ trẻ có trách nhiệm tôn trọng, giữ gìn tài sản quý báu mà ông cha để lại.

Bài, ảnh: PHƯƠNG THƯ