Từ ngày 1/1/2023, sổ hộ khẩu sẽ hết hiệu lực

(VLO) Theo Luật Cư trú có hiệu lực thi hành từ 1/7/2021, quy định sổ hộ khẩu (SHK), sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú theo quy định cho đến hết ngày 31/12/2022.

Để làm rõ hơn vấn đề này, phóng viên Báo Vĩnh Long đã có cuộc trao đổi với Thượng tá Nguyễn Minh Hải - Phó Trưởng Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an tỉnh Vĩnh Long).

* Thưa ông, Luật Cư trú quy định từ ngày 1/1/2023 SHK sẽ hết hiệu lực. Ông có thể cho biết cụ thể sự khác nhau giữa việc SHK hết hiệu lực và dừng xuất trình SHK khi thực hiện các giao dịch, thủ tục hành chính?

- Đây là hai vấn đề liên quan đến nhau trong giải quyết các giao dịch, thủ tục hành chính của người dân. Theo quy định của Luật Cư trú trước đây, SHK được cấp cho hộ gia đình và cá nhân đã đăng ký thường trú và có giá trị xác định nơi thường trú của công dân.

Chính vì vậy, các cơ quan có thẩm quyền đã sử dụng thông tin về cư trú trong SHK để làm căn cứ giải quyết các giao dịch và thủ tục hành chính cho người dân. Như vậy, từ ngày 1/1/2023, các thông tin trong SHK sẽ không có giá trị để làm căn cứ khi giải quyết các thủ tục hành chính.

Còn đối với nội dung về việc dừng xuất trình SHK trong các giao dịch, thủ tục hành chính, Luật Cư trú cũng quy định thay thế việc quản lý cư trú từ phương thức quản lý thủ công bằng SHK giấy sang phương thức quản lý hiện đại bằng SHK điện tử.

Thông tin về nơi cư trú của mỗi công dân sẽ được cập nhật điều chỉnh trên Cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư và Cơ sở dữ liệu về cư trú.

Đồng thời, thông qua công tác kết nối, chia sẻ và khai thác thông tin giữa Cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư với các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác.

Từ đó để được sử dụng thông tin về cư trú của công dân đã có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư thay cho yêu cầu công dân phải xuất trình giấy tờ chứng minh về cư trú trong giải quyết các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự.

* Theo Luật Cư trú, từ năm 2023 SHK sẽ không còn giá trị. Xin ông cho biết những trường hợp nào sẽ thu hồi SHK?

- Theo quy định tại khoản 3, Điều 38 Luật Cư trú năm 2020, các trường hợp thu hồi SHK như: “Khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong SHK thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi SHK đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú và không cấp mới, cấp lại SHK”.

Đồng thời, theo quy định tại khoản 2, Điều 26 Thông tư số 55/2021/TT-BCA của Bộ Công an quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành của Luật Cư trú có hướng dẫn cụ thể đối với những trường hợp khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký thường trú, điều chỉnh thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về cư trú, tách hộ, xóa đăng ký thường trú dẫn đến thay đổi thông tin trong SHK thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi SHK để lưu trữ vào tàng thư hồ sơ cư trú theo quy định.

Do đó, Bộ Công an hiện nay không có chủ trương phải thu hồi SHK mà chỉ thu hồi khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú, dẫn đến thay đổi các thông tin trong SHK, sổ tạm trú đã được cấp theo quy định.

Thời gian tới, Công an tỉnh sẽ kiểm tra việc thực hiện quy định về thu hồi SHK giấy để đảm bảo công an cấp xã thực hiện đúng quy định của Luật Cư trú. Đồng thời, chấn chỉnh, xử lý những trường hợp thu hồi SHK không đúng quy định, gây phiền hà cho người dân.

* Như vậy, trường hợp SHK bị thu hồi theo như ông vừa nêu thì người dân phải sử dụng loại giấy tờ nào thay thế để chứng minh thông tin cá nhân khi thực hiện các thủ tục hành chính, hoạt động giao dịch, thưa ông?

- Để triển khai thực hiện quy định của Luật Cư trú thống nhất, đồng bộ, hiệu quả nhằm tạo điều kiện thuận lợi, giảm phiền hà cho công dân trong thực hiện các thủ tục hành chính và giao dịch dân sự, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, Công an tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, tổ chức, các sở, ban ngành, địa phương khẩn trương nghiên cứu và triển khai thực hiện 7 phương thức để sử dụng thông tin công dân thay thế cho việc xuất trình SHK khi thực hiện các thủ tục hành chính và giao dịch dân sự.

Cụ thể gồm: Sử dụng thẻ CCCD gắn chip điện tử chứng minh thông tin về cá nhân, nơi thường trú; sử dụng thiết bị đọc mã QR trên thẻ CCCD có gắn chip; sử dụng thiết bị đọc chip trên thẻ CCCD; tra cứu khai thác thông tin cá nhân trực tuyến trong cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư; sử dụng ứng dụng VNeID;

công dân khi cần giấy xác nhận về cư trú thì trực tiếp đến cơ quan đăng ký cư trú (công an xã, phường, thị trấn) trong cả nước để đề nghị cấp giấy xác nhận hoặc gửi yêu cầu xác nhận thông tin về cư trú qua Cổng dịch vụ công trực tuyến; sử dụng thông báo về số định danh cá nhân và thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư do công an cấp xã nơi cư trú cấp.

* Nếu người dân muốn tra cứu thông tin của mình trên SHK điện tử thì phải làm thế nào và ông có lưu ý gì đến người dân khi bỏ SHK giấy, thưa ông?

- Để tra cứu thông tin của mình, người dân cần đăng ký sử dụng tài khoản dịch vụ công và truy cập vào tài khoản để tra cứu thông tin trên SHK điện tử của mình và có thể thực hiện các thủ tục hành chính tại bất cứ đâu mà không cần đến trực tiếp cơ quan nhà nước.

Theo quy định của Luật Cư trú năm 2020 thì SHK đã cấp được sử dụng cho đến hết ngày 31/12/2022, mọi thông tin liên quan đến cư trú được cập nhật trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Vì vậy, người dân sử dụng thông tin của mình trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để thay cho SHK giấy.

Vì thế, người dân cần nhanh chóng đến cơ quan công an nơi đăng ký thường trú để cập nhật thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và nhanh chóng đi làm CCCD gắn chip nhằm tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện các thủ tục hành chính khi SHK giấy chính thức không còn giá trị sử dụng.

* Trân trọng cảm ơn ông!

NGUYỄN THỊNH - PHẠM PHONG (Thực hiện)