Tiêu chí văn hóa
Hôm qua (13/4), đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội làm việc với đại diện Chính phủ, các bộ, ngành về việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM).
“NTM đã thành hiện thực”. Đây là khẳng định của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp- PTNT Cao Đức Phát khi trình bày báo cáo của Chính phủ về thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2010- 2015 gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Trong 5 năm, cả nước huy động được khoảng 851.380 tỷ đồng đầu tư cho chương trình. Riêng ngân sách nhà nước hỗ trợ trực tiếp cho chương trình 98.664 tỷ đồng.
Một số ý kiến của đoàn giám sát thẳng thắn chỉ rõ, sau 5 năm triển khai chương trình xây dựng NTM, mặc dù cơ sở hạ tầng, bộ mặt nhiều vùng nông thôn có nhiều thay đổi, nhưng đời sống văn hóa tinh thần, tình làng nghĩa xóm, các ứng xử văn hóa nhân văn, nghĩa tình lại đang dần bị mất đi.
Theo kiến trúc sư Nguyễn Cao Luyện: Khi làm quy hoạch xây dựng NTM với triết lý phát triển không thể quên yếu tố “nông dân” và cái đình làng, người kiến trúc sư phải có những kiến thức sâu và rộng về cội nguồn của văn hóa làng xã, của cái đối tượng mà ta sẽ phải nghiên cứu và hoạch định nó trong từng nét bút. Bởi “công cuộc kiến trúc không giống như mộ bàn cờ, bày ra rồi lại xóa đi để dễ dàng bày lại theo những suy nghĩ thay đổi”.
Nông thôn của ta cũng lưu giữ một kho tàng văn hóa dân gian đồ sộ, đa dạng và phong phú. Trong quá trình xây dựng NTM hiện đại, việc giữ gìn được bản sắc văn hóa dân tộc là một việc rất quan trọng và khó khăn, không thể xem nhẹ.
Bởi vậy, xây dựng NTM cần quan tâm đến môi trường sống của nông dân được tự nhiên trong lành, giữ được cuộc sống tình nghĩa cộng đồng; đồng thời được hưởng những giá trị ưu việt của văn minh đô thị. Đặc biệt, xây dựng NTM theo đúng các tiêu chí đã quy định và phù hợp với điều kiện từng nơi, đặc biệt quan tâm đến công tác quy hoạch, nâng cấp điện, đường, trường, trạm, chợ, nước hợp vệ sinh, các công trình văn hóa,… là điều cần cân nhắc kỹ lưỡng, không thể nóng vội.
Mục tiêu xây dựng NTM nói cho cùng là tăng thu nhập cho người dân và xây dựng đời sống văn hóa ở nông thôn, nói nôm na là làm cho người dân “giàu” và “văn hóa”. “Giàu” thì có tiêu chí cụ thể và hiệu quả thì thấy được, những tiêu chí “văn hóa” thì như thế nào? Không chỉ đơn thuần là những thiết chế vật chất.
HOÀNG HÀ