Ai được mua nhà ở xã hội?

Chị H. trong căn nhà thuê để ở và bán trái cây, ước mơ mua được căn nhà để an cư.

Nhà ở xã hội (NƠXH) đang là nhu cầu cấp thiết. Theo quy định của Luật Nhà ở, NƠXH là “nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước cho các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở”. Vậy, đối tượng và điều kiện mua NƠXH được quy định như thế nào?

Ước mơ có nhà để “an cư”

Nhanh tay cân trái cây cho khách hàng, chị P.T.M.H. (Phường 8- TP Vĩnh Long) cho biết “căn nhà có mặt tiền bán trái cây này là nhà thuê, giá 3.000.000 đ/tháng”. Gia đình chị H. có 5 người, chồng và con gái lớn đi làm, chị ở nhà chăm sóc 2 con nhỏ và bán trái cây. Tổng thu nhập mỗi tháng được hơn 10 triệu đồng. “Mười mấy năm nay cả nhà toàn ở trọ, dời mấy chỗ rồi. Giờ mong nhất là mua được căn nhà giá rẻ để ở ổn định và không lo tiền trả tiền thuê nhà hàng tháng nữa”- chị H. tâm sự.

Ở TP Vĩnh Long để thuận tiện đi làm, chị L.T.N. cho biết, gia đình chị ở nhờ nhà người quen ở Phường 8 (TP Vĩnh Long) gần 10 năm nay, ước mơ mua một căn nhà nhỏ gọn để an cư nhưng chưa thực hiện được. Chị N. bộc bạch: “Có 2 con nhỏ và nhiều chi phí khác nên lương tháng của 2 vợ chồng tổng cộng khoảng 11 triệu đồng, gần như tháng nào cũng hết. Vay mua thì ngán, vả lại thu nhập như vậy cũng lo khó vay để mua nhà”. Anh N.V.K.- chồng chị N. nói: “Giá nhà đất bây giờ cao quá. Mấy tháng nay tôi tìm hiểu thông tin nhà, đất ở xa trung tâm thành phố. Mong mua được nhà đất giá mềm nhưng chưa tìm được. Nếu được hỗ trợ mua nhà giá rẻ thì rất mừng”. Tuy nhiên, anh K. cho hay, anh vẫn chưa rõ phải cần điều kiện gì, thủ tục thế nào để mua được nhà giá rẻ, NƠXH?

Ông Nguyễn Quốc Duy- Phó Giám đốc Sở Xây dựng cho biết, thực hiện chương trình và kế hoạch phát triển các dự án (DA) NƠXH giai đoạn 2021- 2025, toàn tỉnh hiện có 4 DA đang triển khai tại TP Vĩnh Long, TX Bình Minh, Long Hồ. Còn lại hơn 8 DA NƠXH dự kiến triển khai trong thời gian tới năm 2025. Mục tiêu là cung cấp NƠXH cho các đối tượng và điều kiện được quy định tại Điều 49, Điều 51 Luật Nhà ở năm 2014 với 3 hình thức: bán, cho thuê và cho thuê mua. Ngoài ra, các DA này cũng sẽ cung ứng chỗ ở giá rẻ cho công nhân tại Khu công nghiệp Hòa Phú và Khu công nghiệp Bình Minh, quy tụ số công nhân hiện đang sống đơn lẻ, không ổn định, thiếu các điều kiện sinh hoạt nhằm cải thiện môi trường sống, tăng cường nếp sống văn minh đô thị, phong cách sống công nghiệp trong vùng lân cận của DA...

Cũng theo ông Nguyễn Quốc Duy, NƠXH đang là nhu cầu cấp thiết của người dân. Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Sở Xây dựng luôn hỗ trợ, tạo điều kiện, tháo gỡ khó khăn để các chủ đầu tư tổ chức thực hiện DA.

Điều kiện mua NƠXH

Ông Nguyễn Quốc Duy cho biết thêm, hiện nay, pháp luật về nhà ở đã quy định cụ thể về đối tượng, điều kiện và trình tự thủ tục đăng ký, mua bán NƠXH. Theo đó, để mua NƠXH phải thuộc một trong 7 nhóm đối tượng quy định tại các khoản 1, 4, 5, 6, 7, 8, 10 Điều 49 của Luật Nhà ở. Có thể kể một vài đối tượng như: Người có công với cách mạng; người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị; người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp; cán bộ, công chức, viên chức, sĩ quan, hạ sĩ quân nhân, người làm việc trong lực lượng vũ trang,…

Còn theo quy định tại Điều 51 của Luật Nhà ở, hộ gia đình, cá nhân thuộc các đối tượng nêu trên có nhu cầu mua NƠXH phải đáp ứng 3 điều kiện về: Nhà ở, cư trú và thu nhập. Về nhà ở, phải đảm bảo điều kiện chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình; chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở, đất ở dưới mọi hình thức trên địa bàn hoặc có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người trong hộ gia đình thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu do Chính phủ quy định. Về cư trú, phải có đăng ký thường trú hoặc trường hợp không có đăng ký thường trú thì phải có đăng ký tạm trú từ một năm trở lên tại tỉnh Vĩnh Long. Về thu nhập, phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập thường xuyên.

Về trình tự thủ tục đăng ký, mua bán NƠXH bằng nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước được quy định tại Điều 20, Nghị định số 100/2015/NĐ- CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển NƠXH, được sửa đổi bổ sung tại Nghị định số 49/2021/NĐ- CP ngày 1/4/2021. Tóm tắt như sau: Trước khi bán, chủ đầu tư phải báo cáo bằng văn bản về số lượng, cơ cấu, hình thức và thời điểm bắt đầu bán, cho thuê, cho thuê mua để Sở Xây dựng biết, kiểm tra và công khai (trường hợp bán nhà ở khi chưa hoàn thành thì phải được Sở Xây dựng có văn bản thông báo nhà ở trong tương lai đủ điều kiện được bán, thuê mua).

Đến thời điểm mở bán, chủ đầu tư tiếp nhận hồ sơ và có trách nhiệm xem xét đối chiếu với các quy định về đối tượng, điều kiện theo quy định để lập danh sách đối tượng giải quyết theo thứ tự ưu tiên gửi về Sở Xây dựng để kiểm tra, rà soát đối tượng, điều kiện theo quy định trước khi thỏa thuận, thống nhất và ký hợp đồng.

Sau khi ký hợp đồng, chủ đầu tư lập danh sách các đối tượng gửi về Sở Xây dựng để công bố công khai và lưu trữ để phục vụ cho công tác quản lý, kiểm tra (hậu kiểm). Đồng thời, chủ đầu tư DA có trách nhiệm công bố công khai danh sách này tại trụ sở làm việc, tại sàn giao dịch bất động sản hoặc website (nếu có).

Một dự án nhà ở xã hội đang được xây dựng tại Vĩnh Long.

Như vậy, người dân có nhu cầu mua NƠXH lưu ý phải thường xuyên theo dõi, cập nhật thông tin về thời điểm mở bán NƠXH. Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ hợp lệ, tránh sai sót, chậm trễ và nộp trực tiếp cho chủ đầu tư để được xét duyệt, tổng hợp danh sách gửi về Sở Xây dựng kiểm tra, thống nhất. “Ngoài ra, theo quy định của pháp luật hiện hành thì chỉ có chủ đầu tư mới có quyền ký hợp đồng mua bán, đặt cọc các giao dịch về nhà ở với khách hàng. Do đó, người dân cần tìm hiểu kỹ thông tin DA, không nên thực hiện ký kết các hợp đồng giao dịch hoặc đặt cọc mua nhà với các tổ chức, cá nhân khác để tránh xảy ra tranh chấp và nguy cơ mất tiền cọc…”- ông Nguyễn Quốc Duy lưu ý.

Bài, ảnh: SÔNG HẬU