Đảng lãnh đạo văn hóa để lan tỏa tư tưởng cách mạng

Đề cương về văn hóa Việt Nam đã cho thấy mối quan hệ biện chứng giữa văn hóa với kinh tế và chính trị, thực tiễn sinh động cách mạng Việt Nam trong 80 năm qua đã chứng minh điều này như một chân lý.

Vĩnh Long đặc biệt quan tâm bảo tồn, phát huy những giá trị, di sản văn hóa truyền thống và đương đại. Trong ảnh: Khu lưu niệm Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt. Ảnh: NGUYỄN HÒA BÌNH

Đề cương về văn hóa Việt Nam đã khẳng định tầm quan trọng đặc biệt của nhiệm vụ xây dựng nền văn hóa mới trong toàn bộ sự nghiệp cách mạng Việt Nam, với nhận thức đúng đắn rằng: sự lãnh đạo của Đảng trên lĩnh vực văn hóa vừa là một tất yếu chính trị, vừa là một tất yếu khách quan. Mặt khác, có lãnh đạo được phong trào văn hóa, Đảng mới lan tỏa được tư tưởng cách mạng, tạo nên ảnh hưởng sâu rộng trong xã hội.

Cho đến Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021, bài phát biểu quan trọng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh và làm rõ hơn vai trò của văn hóa trong toàn bộ sự nghiệp lãnh đạo cách mạng của Đảng ta, đặc biệt nhận thức mới trong thời kỳ mới.

Ra đời trong thời điểm đặc biệt của lịch sử, đề cương đã khơi dậy tinh thần yêu nước, thổi bùng lên ngọn lửa quyết tâm của toàn thể dân tộc Việt Nam theo lời hiệu triệu của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dù khó khăn, gian khổ đến đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho kỳ được độc lập dân tộc”, “đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”. Lịch sử đã chứng minh nhận định thiên tài của Chủ tịch Hồ Chí Minh và sức mạnh dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Một Đảng tiền phong chỉ mới thành lập 13 năm và 2 năm sau ngày ra đời bản đề cương lịch sử, Đảng đã lãnh đạo nhân dân vùng lên, đập tan xiềng xích nô lệ, làm nên chiến thắng chấn động thế giới là thành công rực rỡ của cuộc Cách mạng Tháng Tám, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Với chủ trương “Văn hóa, nghệ thuật cũng là một mặt trận. Văn nghệ sĩ là chiến sĩ trên mặt trận ấy”, Đảng ta đã tập hợp được đông đảo đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ yêu nước, nhiều người đã từ bỏ cuộc sống thụ hưởng an nhàn trong hoàn cảnh đất nước bị giặc ngoại xâm, để sát cánh cùng mọi tầng lớp nhân dân dấn thân đi theo cách mạng, cống hiến tâm huyết, tài năng và sức lực của mình cho công cuộc kháng chiến, kiến quốc.

Bản đề cương đã góp phần hình thành nên những chân lý bất diệt, như: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi. Văn hóa lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường và tự chủ”, “Văn hóa còn thì dân tộc còn. Văn hóa mất thì dân tộc mất”, xây dựng một nền văn hóa mới “lấy hạnh phúc của đồng bào, của dân tộc làm cơ sở”, “phát triển kinh tế và văn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân”,… trở thành kim chỉ nam soi đường, dẫn lối cho dân tộc ta đi qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ, vĩ đại và trong công cuộc kiến thiết, xây dựng nước Việt Nam độc lập, tự do, hạnh phúc sau ngày hòa bình, thống nhất. 

Trải qua 80 năm kiên cường đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, mà như lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Việt Nam chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.

Trong đó, phải thấy rõ rằng, bất cứ một giai đoạn, một thời điểm lịch sử nào, Đảng ta đều luôn quan tâm đến lĩnh vực văn hóa, luôn kế thừa, phát huy những luận điểm, nguyên tắc, vấn đề cốt lõi của bản đề cương, không ngừng đổi mới tư duy nhận thức, bổ sung lý luận, hoàn thiện các chủ trương, đường lối về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam. 

Ông Nguyễn Xuân Thắng- Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, chỉ ra mối quan hệ biện chứng và sự vận động phát triển mối quan hệ này trong tiến trình lịch sử của đất nước:

“Từ chỗ chỉ tập trung vào phạm vi 3 lĩnh vực trọng yếu của văn hóa nước nhà mà bản đề cương nêu ra là tư tưởng, học thuật và nghệ thuật, chúng ta đã đặt ra yêu cầu mới về xây dựng đồng bộ và toàn diện các yếu tố cấu thành nên nền văn hóa, các thành tố, các lĩnh vực văn hóa, từ tư tưởng, đạo đức, lối sống đến môi trường và đời sống văn hóa; từ di sản văn hóa, văn học nghệ thuật đến thể chế và thiết chế văn hóa, xây dựng và phát triển hệ giá trị mới của nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, trên nền tảng của hệ giá trị quốc gia và mục tiêu phấn đấu vì hòa bình, thống nhất, độc lập, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, hạnh phúc”. 

Vấn đề này, chúng ta càng nhận thức rõ hơn khi quán triệt sâu sắc bài phát biểu đặc biệt quan trọng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021, từ cách đặt vấn đề về mối quan hệ biện chứng giữa văn hóa với kinh tế và chính trị. Trong đó, văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu, nguồn lực nội sinh và động lực to lớn để phát triển nhanh và bền vững đất nước.

Cần khơi dậy nguồn sức mạnh “mềm” lớn lao, hoán chuyển các tài nguyên, giá trị văn hóa, các giá trị quốc gia, giá trị gia đình Việt Nam thành những giá trị phát triển; làm cho văn hóa không chỉ được đặt ngang hàng mà còn thẩm thấu sâu hơn, lan tỏa mạnh hơn trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị và xã hội. 

NGỌC TRẢNG