Mùa trâm gối tim tím tuổi học trò

(VLO) Khi những cơn mưa đầu mùa hè rơi xuống trên từng tán lá non xanh, là báo hiệu một mùa trâm chín đã về. Nhắc đếm trâm, lại nhớ về loại trái dại gắn liền với tuổi thơ miền sông nước.

Trâm là loài cây thân gỗ, có tán lá rộng, nhiều cành, sống theo tự nhiên. Trâm tỏa bóng mát làm nơi trú nắng, nghỉ ngơi cho nông dân giữa buổi lao động trên đồng. Trâm trước sân nhà hay sau hè là nơi đám trẻ thường tụ tập vui chơi mỗi buổi trưa, buổi chiều tan học.

Mỗi năm, cứ vào mùa hè, trâm lại trổ bông kết trái. Trái kết thành từng chùm, khi chín có màu tim tím, to bằng đầu ngón tay, cơm mỏng nhưng hạt to. Ở quê, trâm có hai loại là trâm gối và trâm sẻ, đợi trái chín muồi có màu tím thẫm thì ăn ngon nhất. Bọn con nít như tôi thì thích ăn trâm gối hơn vì ngọt và thơm hơn trâm sẻ.

Còn nhớ những ngày đến mùa trâm chín, mấy thằng con trai “lẹ giò” leo tít lên cây cao hái những chùm trâm to, chín đều thả xuống, mấy đứa con gái đứng dưới gốc nhốn nháo cố chụp lấy những chùm trâm căng mọng tím thẫm. 

Có đứa còn đem theo chén muối hột đâm với ớt hiểm xanh, bẻ được trái trâm nào là chấm muối ăn ngay. Sau một hồi trèo hái thì cả bọn tụm lại vừa ăn vừa nói chuyện rôm rả, xua tan cái nắng gió, nóng nực của buổi ban trưa. Rồi cứ vậy, thời gian trôi nhanh, mùa trâm giờ chỉ còn trong ký ức xa xôi...

Nhớ lúc nhỏ, bọn con nít miệt đồng bưng trốn ngủ, hễ thấy má lơ đi là chạy thụt mạng ra cây trâm ở đầu bờ ruộng.

Đứa thì leo trên cây ngồi vắt vẻo, đứa thì ngồi dưới tán cây đọc bài đồng dao: “Trời mưa lâm râm/cây trâm có trái/con gái có duyên/đồng tiền có lỗ”. Cứ thế qua hết buổi chiều, khi về, đứa thì bị má la, đứa thì mém quỳ gối. Vậy mà hôm sau cũng lại chạy ra ngồi tụm ba tụm bảy dưới gốc trâm.

Hồi đó, mỗi lần đi hái trâm gối là tôi sợ nhất đám kiến vàng. Chúng như một đội quân háo chiến và hung tợn.

Chúng tiết ra chất dịch hăng hăng làm da bỏng rát, tôi và mấy đứa nữa phải tuột lẹ giò xuống rồi phủi lia lịa, càng giãy là chúng càng bám chặt vào da, cả đám đành chịu đau mà gỡ từng con kiến vàng ra khỏi người.

Tôi về kể cho má nghe, má tôi bày cho cách, đi hái trâm là mỗi đứa phải hốt tro bếp đem theo, leo lên thấy con kiến vàng nào là nhanh tay hốt tro rải con đó, nó sợ mà chạy ráo trọi. Quả thật hiệu quả đến bất ngờ. Cả đám miệt mài hái, có khi trời chạng vạng tối còn chưa chịu về.

Giờ đây, những vùng đất hoang sơ được người dân quê cải tạo trồng lúa, trồng sen… đã thay chỗ những cây trâm mọc dại. Mùa trâm hiếm lắm mới có. Nhưng loại trái cây mọc dại, dân dã ấy đã làm nên tuổi thơ với bao kỷ niệm thật đẹp. Mùi vị của trâm chính là mùi vị quê hương phù sa thân thương, một miền ký ức tuổi thơ.

Bài, ảnh: DIỆP LINH