Xét xử công bằng, đúng người, đúng tội

Án hình sự được xét xử nghiêm minh, không xảy ra oan sai, không bỏ lọt tội phạm.

Dịch COVID-19 tác động lên mọi mặt đời sống xã hội, nhiều vụ án phải hoãn do không triệu tập được đương sự. Khắc phục khó khăn, ngành tòa án tỉnh Vĩnh Long đẩy nhanh tiến độ giải quyết các loại án theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo khách quan, công bằng, đúng người, đúng tội, không bỏ lọt tội phạm.

Án hình sự xử đúng người, đúng tội

Theo ông Lâm Văn Năm- Phó Chánh án TAND tỉnh, ngành tòa án thực hiện nhiệm vụ năm 2021 trong bối cảnh tình hình tội phạm tuy được kiềm chế nhưng vẫn còn diễn biến phức tạp, hoạt động với phương thức, thủ đoạn tinh vi, manh động. Các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính giảm so với trước nhưng có tính chất ngày càng gay gắt, phức tạp. Trong năm, TAND 2 cấp (tỉnh và huyện) thụ lý 7.240 vụ việc và đã giải quyết 5.584 vụ việc. So năm trước, giảm 1.207 số việc thụ lý do ảnh hưởng dịch bệnh, đương sự không thể đến tòa án nộp đơn khởi kiện và tòa cũng không thể triệu tập các đương sự để giải quyết, xét xử.

Riêng án hình sự, TAND tỉnh thụ lý 240 vụ với 416 bị cáo, trong đó đã giải quyết 228 vụ, đạt tỷ lệ 95,0% và vượt chỉ tiêu xét xử 5%. Án hình sự sơ thẩm thụ lý nhiều nhất là lừa đảo chiếm đoạt tài sản (11 vụ, 66 bị cáo), vi phạm quy định về khai thác tài nguyên (8 vụ, 12 bị cáo), giết người (8 vụ, 18 bị cáo), hiếp dâm người dưới 16 tuổi (7 vụ, 7 bị cáo), mua bán trái phép chất ma túy (4 vụ, 7 bị cáo), tàng trữ trái phép chất ma túy (4 vụ, 6 bị cáo). Án hành chính, TAND tỉnh thụ lý 26 vụ và đã giải quyết 17 vụ, vượt chỉ tiêu xét xử 0,4%.

TAND cấp huyện thụ lý 6.477 vụ việc, trong đó có 604 vụ án hình sự với 928 bị cáo. Trộm cắp tài sản, ma túy, đánh bạc, cố ý gây thương tích, vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi,… chiếm đa số trong các vụ án hình sự.

Theo ông Lâm Văn Năm, trong công tác giải quyết, xét xử các vụ án hình sự của TAND 2 cấp luôn đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không oan sai, không bỏ lọt tội phạm. Các vụ án được dư luận xã hội quan tâm đều có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan tiến hành tố tụng và được giải quyết kịp thời, nghiêm minh, hạn chế tối đa áp dụng dưới khung hình phạt luật định.

Hình phạt đã áp dụng đối với người phạm tội là tương xứng với tính chất, mức độ phạm tội, có tác dụng cải tạo, giáo dục riêng, răn đe và phòng ngừa chung trong xã hội. Các trường hợp hưởng án treo, cải tạo không giam giữ đều đúng quy định của pháp luật. Đặc biệt, công tác cải cách tư pháp trong điều hành phiên tòa theo hướng tranh tụng luôn được quan tâm và từng bước hoàn thiện, đảm bảo được quyền lợi bị cáo và đương sự.

Nâng cao tỷ lệ hòa giải trong giải quyết án dân sự

Thời gian qua, TAND 2 cấp đã chú trọng nguyên tắc tự định đoạt và tự nguyện thỏa thuận của đương sự trên cơ sở pháp luật quy định. 2.839 vụ việc dân sự và hành chính được hòa giải và đối thoại thành so tổng số 4.381 vụ việc thụ lý. Không có quyết định hòa giải thành nào bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm.

TAND huyện Trà Ôn hòa giải, đối thoại 5 vụ tại tòa. Chánh án TAND huyện Trà Ôn- Ngô Văn Phương, cho biết hòa giải, đối thoại trong giải quyết án dân sự, hành chính cũng là công tác dân vận. Hòa giải là quá trình tuyên truyền, vận động chính sách pháp luật, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, tinh thần tự nguyện, gắn với lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, giải tỏa được vướng mắc mâu thuẫn của họ.

Trên cơ sở đó, từng thẩm phán, thẩm tra viên và thư ký nâng cao trách nhiệm trong công việc với tinh thần “hết việc chứ không hết giờ”. Thẩm phán sau khi được phân công giải quyết vụ án tập trung nghiên cứu hồ sơ để nắm được nội dung, mâu thuẫn phát sinh tranh chấp, tài sản tranh chấp, từ đó đưa ra hướng giải quyết vụ án đúng đắn và nhanh nhất.

Tuy nhiên, thực tế vẫn còn nhiều đương sự chưa hiểu hết hậu quả pháp lý của việc rút đơn khởi kiện do bị tác động của cơ quan tố tụng, người tiến hành tố tụng hay cá nhân, tổ chức nào đó nên rút đơn nhưng sau đó khởi kiện lại, gây mất thời gian, công sức và thiệt hại quyền lợi. Để tránh xảy ra những việc này, thẩm phán tiến hành lấy lời khai, hỏi rõ lý do của việc rút đơn và giải thích hậu quả việc đình chỉ giải quyết vụ án rồi mới đưa ra hướng xử lý tiếp theo.

Trường hợp sau khi hòa giải thỏa thuận đương sự mới rút đơn khởi kiện thì thẩm phán trực tiếp đến nơi các đương sự tranh chấp để lắng nghe, thấu hiểu và tạo điều kiện cho các đương sự thực hiện quyền và nghĩa vụ của họ. “Hòa giải thành giúp giải quyết triệt để, hiệu quả các tranh chấp mà không phải mở phiên tòa xét xử, tạo thuận lợi cho việc thi hành án, vì phần lớn quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự được tự nguyện thi hành nên sẽ hạn chế việc kháng cáo, kháng nghị, nâng cao tỷ lệ và rút ngắn thời gian giải quyết vụ án”- ông Ngô Văn Phương cho biết thêm.

Bài, ảnh: TRUNG HƯNG