Tranh chấp từ giao dịch không lập thành văn bản
Sau hơn 20 năm chuyển giao quyền sử dụng đất (QSDĐ) thì đôi bên phát sinh tranh chấp do một bên nói chỉ cầm cố đất, bên còn lại thì bảo chuyển nhượng nhưng không lập thành văn bản buộc phải nhờ tòa phân xử.
Trong đơn kiện người anh, ông Đ.N.T. (ở TX Bình Minh) trình bày: Ông có 3 thửa đất gồm 2 thửa loại đất hoang và một thửa loại đất lúa, tất cả đều do ông đứng tên QSDĐ. Năm 1995, ông có cầm cố cho vợ chồng người anh là ông Đ.T.Tr. 3 thửa đất trên với giá 26 chỉ vàng 24K và đã giao bản chính giấy chứng nhận QSDĐ.
Vì là anh em ruột với nhau nên đôi bên không lập hợp đồng cố đất mà chỉ thỏa thuận miệng là khi nào vợ chồng ông có đủ vàng thì chuộc lại đất. Tuy nhiên, đầu năm 2017, khi ông đến chuộc lại đất thì vợ chồng người anh không đồng ý vì cho rằng ông đã chuyển nhượng chứ không phải cầm cố đất. Do đó, ông T. khởi kiện đòi ông Tr. phải trả lại đất và đồng ý hoàn trả 26 chỉ vàng 24K cùng chi phí xây dựng hàng rào, cây trồng trên đất theo giá Nhà nước quy định.
Tại đơn phản tố và quá trình giải quyết vụ án, vợ chồng ông Tr. cho rằng giao dịch năm xưa không phải cầm cố đất mà là chuyển nhượng. Nếu cầm cố đất thì phải làm giấy tay, ghi rõ thời hạn và số vàng để đến thời hạn chuộc đất không phải tranh cãi. Hiện vợ chồng ông đã quản lý, sử dụng số đất trên hơn 27 năm nên không đồng ý trả lại mà yêu cầu tòa công nhận cho vợ chồng ông được quyền sử dụng hợp pháp 3 thửa đất đang tranh chấp.
Theo HĐXX: Năm 1995, giữa ông T. và ông Tr. có thực hiện giao dịch dân sự về đất đai, tuy không lập thành văn bản nhưng khi giao dịch xong thì ông T. đã giao bản chính giấy chứng nhận QSDĐ và giao đất cho ông Tr. quản lý, sử dụng đến nay. Quá trình sử dụng đất, ông Tr. đã cải tạo từ đất hoang, đất lúa thành đất trồng cây hàng năm và đã trồng cây ăn trái, làm hàng rào kiên cố xung quanh.
Việc thay đổi hiện trạng sử dụng đất, vợ chồng ông T. biết nhưng không tranh chấp. Mặt khác, vào ngày 21/5/2009, ông T. có làm văn bản ủy quyền cho ông Tr. được trọn quyền canh tác lâu dài và thực hiện nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước 3 thửa đất nói trên. Khi có Dự án Vlap, ông Tr. tiến hành kê khai đăng ký QSDĐ, ông T. biết vẫn không tranh chấp.
Ngày 26/6/2023, công văn trả lời từ Phòng TN-MT TX Bình Minh cũng xác định các thông báo thu hồi một phần đất nằm trong các thửa đất nói trên đều thể hiện chủ sử dụng là ông Tr. và khi UBND TX Bình Minh ban hành 2 thông báo thu hồi đất, vợ chồng ông T. biết nhưng cũng không có ý kiến khiếu nại.
Qua xác minh thực tế người dân sống tại địa phương thì có việc ông T. chuyển nhượng đất cho ông Tr., giá đất chuyển nhượng thực tế thời điểm năm 1995 có giá trị tương đương với giao dịch mà đôi bên đã giao nhận nên việc ông T. cho rằng có cố đất cho ông Tr. là không phù hợp và không có căn cứ chấp nhận.
Xét việc ông Tr. trình bày đã chuyển nhượng 3 thửa đất nêu trên từ ông T. là phù hợp với tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án và phù hợp với thực tế giá chuyển nhượng đất tại địa phương vào thời điểm giao dịch năm 1995 nên có căn cứ xác định ông T. đã chuyển nhượng QSDĐ cho ông Tr. chứ không phải cầm cố.
Do đó, HĐXX không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông T. và công nhận việc giao QSDĐ giữa ông T. và ông Tr. vào năm 1995 là chuyển nhượng QSDĐ. Theo đó, vợ chồng ông Tr. được quyền sử dụng 3 thửa đất nói trên và có nghĩa vụ liên hệ cơ quan nhà nước có thẩm quyền kê khai đăng ký QSDĐ theo quy định.
DIỄM PHƯỢNG