Thêm chọn lựa điều trị cho người suy thận mãn

Kỹ thuật lọc màng bụng (thẩm phân phúc mạc) tới đây được mở ra tại Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh Vĩnh Long, sẽ góp phần đa dạng chọn lựa cho nhiều bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối phải điều trị thay thế thận.

Bác sĩ Khoa Thận nhân tạo tư vấn cho bệnh nhân đang chạy thận nhân tạo về kỹ thuật lọc màng bụng.

Theo bác sĩ Hồ Bích Thủy- Trưởng Khoa Cấp cứu hồi sức tích cực chống độc- BVĐK tỉnh Vĩnh Long, với bệnh nhân suy thận mãn (mạn tính) giai đoạn cuối (giai đoạn 5) thường có chỉ định 1 trong 3 cách: ghép thận, chạy (lọc) thận nhân tạo, lọc màng bụng. Ghép thận thì không phải ai cũng ghép được và được ghép vì “hiếm”, rất tốn kém và cần phải có người cho thận. Chạy thận nhân tạo thì BVĐK tỉnh đã triển khai nhiều năm nay. Nay đã có máy xuống cấp, trong khi nhu cầu thì “dài dằng dặc”. Phương pháp lọc màng bụng thì nhiều khả thi hơn và đang tiến tới thực hiện.

Được biết ngoài BVĐK tỉnh, BVĐK TP Vĩnh Long cũng được tài trợ máy để chạy thận nhân tạo. Nhưng trước nhu cầu rất lớn của người bệnh suy thận mãn, việc chạy thận nhân tạo ở 2 cơ sở y tế này rất áp lực (máy móc, nhân sự).

Theo lãnh đạo BVĐK tỉnh, trong hàng trăm bệnh nhân suy thận mãn có nhu cầu chạy thận nhân tạo ở tỉnh, khi không đáp ứng đủ, nhiều bệnh nhân phải sang Cần Thơ hoặc lên TP Hồ Chí Minh... Chính yếu tố này khuyến khích việc cần sớm đưa vào kỹ thuật lọc màng bụng theo yêu cầu Bộ Y tế mới đây, và theo thực tế tại tỉnh.

“Xuất phát từ tình hình bệnh nhân mắc suy thận mãn quá đông hiện nay cần điều trị thay thế thận. Theo khuyến khích của Bộ Y tế, BV đã học tập để triển khai kỹ thuật lọc màng bụng nhằm giải quyết cho bệnh nhân có nhu cầu”- bác sĩ Nguyễn Thị Bạch Yến- Phó Giám đốc BVĐK tỉnh Vĩnh Long cho biết.

Mới đây, BVĐK tỉnh cho ê kíp (2 bác sĩ nội khoa, 2 điều dưỡng nội khoa, điều dưỡng ngoại niệu, phụ mổ...) lên Bệnh viện Chợ Rẫy (TP Hồ Chí Minh) học tập chuyển giao kỹ thuật này.

Bác sĩ Nguyễn Thị Bạch Yến cho hay: Bệnh viện đã trình Sở Y tế và đã được cho phép mở đơn vị lọc màng bụng tại cơ sở, nhân lực đã có, trang thiết bị y tế đi kèm cũng đã được duyệt. BV cũng làm việc với cơ quan BHXH và đã thống nhất để bệnh nhân lọc màng bụng được thanh toán BHYT.

Theo các bác sĩ, lợi ích của lọc màng bụng chiếm nhiều hơn so với chạy thận nhân tạo. Lọc màng bụng ít tốn kém, hạn chế trang thiết bị và nhân viên y tế, cũng như bệnh nhân có thể tự làm được ở nhà.

Theo bác sĩ Hồ Bích Thủy, đối tượng có chỉ định lọc màng bụng thường là: người đang chạy thận nhân tạo, người chờ ghép thận, người chống chỉ định với chạy thận nhân tạo... Giải thích đơn giản, bác sĩ Bích Thủy nói: “Lọc màng bụng là sử dụng phúc mạc như một màng lọc để loại bỏ chất độc trong thận. Bệnh nhân có chỉ định lọc màng bụng, thì tính thấm màng bụng phải cao”.

Bác sĩ Bích Thủy cũng cho biết, thường bệnh nhân để đi đến lọc màng bụng, phải qua quy trình điều trị tại viện và được nhân viên y tế, bác sĩ hướng dẫn thuần thục. Sau đó bệnh nhân được kiểm tra theo quy định, có dịch truyền, có bộ dụng cụ rồi mới có thể tự làm được ở nhà.

Nhược điểm của phương pháp này là dễ nhiễm trùng nếu quá trình lọc màng bụng không đáp ứng yêu cầu vô trùng. Bệnh nhân lọc màng bụng đa phần sẽ tự lọc tại nhà, bằng cách tự thay dịch (75%) hoặc có máy thay dịch tự động (25%). “Điều cần thiết là phải có phòng riêng, đảm bảo vô trùng khi tự lọc màng bụng ở nhà. Bệnh nhân phải giữ liên hệ với nhân viên y tế để khi cần thiết được hướng dẫn kịp thời”- theo bác sĩ.

Chạy thận là phải “ôm” máy. Thường trong tuần, một bệnh nhân có 3 ngày đến BV chạy thận nhân tạo (3 ca, mỗi ca 4 giờ đồng hồ), nên việc chạy thận nhân tạo luôn ở tình trạng không đáp ứng đủ nhu cầu cho rất đông bệnh nhân.

“Chúng tôi dự kiến nếu không có gì thay đổi, tháng 12 này bệnh viện sẽ bắt đầu triển khai kỹ thuật y tế này cho bệnh nhân”- bác sĩ Nguyễn Thị Bạch Yến thông tin.

Nói về hàng trăm bệnh nhân có nhu cầu chạy thận trong danh sách đăng ký tại BV sẽ tiếp cận kỹ thuật lọc màng bụng ra sao, bác sĩ Nguyễn Thị Bạch Yến cho biết: Các bệnh nhân suy thận mãn có nhu cầu sẽ đến khám phân loại, sau đó tư vấn, nếu đáp ứng được (không chống chỉ định) thì sẽ áp dụng lọc màng bụng điều trị thay thế thận.

• ™Bài, ảnh: MINH THÁI