Sáng tạo lựa chọn cách đánh là then chốt trong Chiến dịch Điện Biên Phủ

Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp bàn bạc hoạch định đường lối mở Chiến dịch Điện Biên Phủ 1954.

Thắng lợi lịch sử năm 1954, bằng đòn quyết chiến chiến lược Điện Biên Phủ, ta đã phát huy sức mạnh tổng hợp của nhiều yếu tố, trong đó nghệ thuật chiến dịch đóng vai trò quan trọng.

 

Đông Xuân 1953-1954, thắng lợi to lớn của cuộc tiến công chiến lược trên toàn chiến trường Đông Dương, phân tán khối chủ lực cơ động chiến lược của địch ra khắp các chiến trường, trói chặt chúng ở từng mặt trận đẩy địch lâm vào thế “đông mà hóa tản”, chiến lược quân sự của Navarre bị phá vỡ, âm mưu giành thắng lợi chiến lược về quân sự của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ bị phá sản, cục diện chiến tranh thay đổi.

 

Nắm chắc thời cơ Bộ Chính trị quyết định mở Chiến dịch Điện Biên Phủ, đánh đòn quyết định giành thắng lợi, cuộc kháng chiến của Nhân dân ta và các nước Đông Dương kết thúc, làm sụp đổ chế độ thực dân kiểu cũ.

 

Đến trước ngày ta nổ súng, địch đã tập trung binh lực với 12 tiểu đoàn, 7 đại đội bộ binh, 3 tiểu đoàn pháo binh và một tiểu đoàn công binh, các lực lượng xe tăng, không quân, vận tải, phục vụ với quân số khoảng 12.000 tên. Chúng tổ chức phòng ngự thành 3 phân khu là Bắc, trung tâm và phân khu Hồng Cúm với 49 cứ điểm.

 

Địch tổ chức trận địa phòng ngự bằng hệ thống công sự vững chắc, vật cản phức tạp và được phi pháo chi viện mạnh, Điện Biên Phủ trở thành tập đoàn phòng ngự mạnh nhất của quân Pháp ở Đông Dương. Trước một tập đoàn cứ điểm phòng ngự kiên cố của địch, bằng quyết tâm thắng lợi cao, ta đã tập trung 3 đại đoàn (308, 316, 312 và 304 thiếu) và Đại đoàn 351 công pháo, trung đoàn pháo cao xạ 367.

 

Ngày 13/3/1954, chiến dịch bắt đầu. Từ ngày 13-17/3, ta tập trung lực lượng tiến công tiêu diệt các trung tâm đề kháng Him Lam, Độc Lập, Bản Kéo phá vỡ thế trận phòng ngự từ phía Tây Bắc sang Đông Bắc tập đoàn cứ điểm, đánh chiếm các vị trí vòng ngoài, cửa ngõ của tập đoàn cứ điểm mở đường tiến xuống cánh đồng Mường Thanh, tạo điều kiện siết chặt trận địa bao vây và tiến công.

 

Sau những thắng lợi bước đầu, từ ngày 18-30/3, quân ta tiếp tục lập thế trận vây chặt các cứ điểm ngoại vi của tập đoàn cứ điểm, bằng hệ thống giao thông hào, công sự chiến đấu.

 

Từ ngày 30/3, chiến dịch bước vào đợt hai, ta tập trung 6 trung đoàn bộ binh mở các đợt tiến công tiêu diệt hai cụm cứ điểm trên dãy điểm cao phía Đông, lực lượng của ta phải dàn ra tiến công nhiều mục tiêu, sử dụng lực lượng lại không tập trung nên chỉ dứt điểm được 3/9 mục tiêu, trong đó mục tiêu quan trọng nhất là cứ điểm đồi A1 ta tiến công 3 lần nhưng không dứt điểm, địch tăng cường lực lượng phản kích chiếm lại một nửa điểm cao C1, trên hướng Bắc ta tiến chiếm sân bay, siết chặt vòng vây quanh tập đoàn cứ điểm, thu hẹp không phận, hạn chế tăng viện và tiếp tế của địch.

 

Ngày 1/5 đợt ba của chiến dịch được tiến hành, đến lúc này, ta đã chiếm được phần lớn phân khu trung tâm (còn khoảng 2km2), nhưng lực lượng địch còn đông (khoảng 10 tiểu đoàn bộ binh), chiếm giữ một số điểm cao quan trọng ở phía Đông.

 

Bằng những trận đánh có tính then chốt ta tiêu diệt địch ở đồi C1, C2 và A1, phá vỡ thế phòng ngự của địch. Nắm vững thời cơ có lợi trưa ngày 7/5, Bộ Chỉ huy chiến dịch quyết định tổng công kích giành thắng lợi quyết định, làm nên một chiến thắng “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

 

Chiến dịch thắng lợi, đã khẳng định nghệ thuật quân sự Việt Nam đã phát triển toàn diện trong cuộc kháng chiến chống Pháp, trong đó sự phát triển nổi bật, đạt đến đỉnh cao là nghệ thuật chiến dịch, được hội tụ đầy đủ, sâu sắc trong chiến dịch quyết chiến Chiến lược Điện Biên Phủ, đặc biệt là sự sáng tạo lựa chọn cách đánh chiến dịch.

 

Cách đánh là sự biểu hiện tập trung nhất tính sáng tạo của nghệ thuật chiến dịch, phản ánh khả năng tư duy và tài nghệ chỉ huy và điều hành chiến dịch, quyết định đến thắng lợi của chiến dịch. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, ta luôn phải “lấy nhỏ đánh lớn, lấy ít địch nhiều, lấy yếu đánh mạnh”, bằng sự mưu trí, sáng tạo ta đã lựa được những cách đánh chiến dịch phù hợp, mang lại hiệu quả, đưa chiến dịch đến thắng lợi.

 

Những nét sáng tạo của nghệ thuật chiến dịch trong Chiến dịch Điện Biên Phủ nói chung, cách đánh chiến dịch nói riêng là những bài học kinh nghiệm vô cùng quý báu, có giá trị nghiên cứu, vận dụng vào hoạt động thực tiễn quân sự, bổ sung phát triển nghệ thuật chiến dịch trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, góp phần tăng cường sức mạnh quân sự quốc gia, ngăn chặn, đẩy lùi các nguy cơ chiến tranh, sẵn sàng thực hiện thắng lợi các chiến dịch khi có chiến tranh xảy ra. Thực hiện thành công quan điểm của Đảng về bảo vệ Tổ quốc từ sớm từ xa.

BÌNH NGUYÊN