Trả sông về cho phố

Hầu hết thành phố lớn có lịch sử lâu đời trên thế giới đều gắn với một dòng sông: London có sông Thames, Paris có sông Seine, Rome có Tiber, Cairo có Nile…

Việt Nam là 1/10 nước có mật độ sông cao nhất thế giới. Chảy qua các đô thị- trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội nên hệ thống sông ngòi, kinh rạch có vai trò rất quan trọng với an ninh, quốc phòng, du lịch... ĐBSCL là vùng hạ lưu sông Mekong, vùng thu nhận nước lớn nhất nước, cả từ sông và từ biển.

Trong đó, Vĩnh Long nằm giữa 2 nhánh sông chính của sông Cửu Long, với khoảng 91 sông, kinh, rạch. Đây là 1 trong 2 tài nguyên thiên nhiên quan trọng của tỉnh: đất và nước mặt. Trong đó, nước tại 3 con sông lớn: Cổ Chiên, sông Hậu và sông Măng Thít hoàn toàn ngọt, cung cấp nước cho hệ thống kinh rạch này.

Tất cả các đô thị, khu dân cư có 3 con sông này chảy qua có thể lấy nước mặt (xử lý đạt tiêu chuẩn) để phục vụ ăn uống, sinh hoạt, sản xuất… Đây là những thuận lợi lớn mà ít tỉnh nào có được.

Tuy nhiên, không nằm ngoài tình hình chung của các con sông ĐBSCL là chất lượng nguồn nước đang trở nên xấu hơn. Trong đó, có nguyên nhân do tập quán cất nhà lấn chiếm bờ sông, kinh, rạch gây ô nhiễm nghiêm trọng môi trường nước (nhất là ở các đô thị). Trong khi, các đô thị và các khu dân cư thải ra đến hơn 100 triệu m³/năm.

Lượng nước thải này chưa được xử lý triệt để hoặc thậm chí còn “nguyên sơ” thải trực tiếp ra sông ngòi, kinh rạch, làm suy giảm chất lượng nước mặt...

Trước thực tế trên, các địa phương ĐBSCL nói chung, Vĩnh Long nói riêng cần lên kế hoạch khai thác, sử dụng hợp lý và bảo vệ nguồn tài nguyên nước mặt. Trong đó, cần lên kế hoạch cụ thể để “xóa” các công trình lấn chiếm sông ngòi, kinh rạch (thay vì chỉ xóa “ké” theo các dự án khác như trước đây).

Đồng thời, cần xử lý đạt tiêu chuẩn nguồn nước thải trước khi hòa vào sông rạch. Đây là việc khó, cần nguồn lực đầu tư rất lớn. Tuy nhiên, có thể bắt đầu từ những việc nhỏ, trong khả năng, phù hợp với địa phương mình và nên bắt đầu từ đô thị trước.

NAM ANH