Tranh chấp khi bán đất nhưng không làm thủ tục chuyển nhượng

Đất sang nhượng đã giao chủ mới nhưng bên bán không làm thủ tục cấp sổ đỏ dẫn đến tranh chấp kéo dài nhiều năm, khi khởi kiện ra tòa mới được giải quyết thỏa đáng.

Nguyên đơn trong vụ tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất là ông N.V.M., bị đơn là bà N.T.B. (ngụ huyện Vũng Liêm). Theo ông M., năm 2002, ông mua thửa đất diện tích hơn 1.400m2 của ông T. (cha ruột bà B.) với giá 27 chỉ vàng 24K.

Thỏa thuận mua bán được thực hiện bằng giấy viết tay, có chữ ký của ông T., bà B. và xác nhận của đại diện chính quyền địa phương. Tuy nhiên, hai bên chưa làm hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định. 1 năm sau, ông T. qua đời, bà B. vẫn không làm thủ tục tách thửa, sang tên, mặc dù ông M. nhiều lần yêu cầu.

Sự việc kéo dài hơn 20 năm không được giải quyết thỏa đáng theo tinh thần hòa giải, ông M. khởi kiện ra tòa yêu cầu bà B. phải thực hiện theo cam kết như ban đầu.

Ông M. cũng thừa nhận nhiều năm nay đã sử dụng nhiều hơn phần đất đã mua và cam kết trả lại cho bà B.. Còn theo xác nhận của cơ quan đăng ký đất đai, sau khi ông T. qua đời, bà B. hưởng thừa kế thửa đất và được cấp sổ đỏ, mặc dù trước đó đã sang nhượng cho ông M..

Quá trình giải quyết vụ việc, ông M. cung cấp cho tòa giấy viết tay, trong đó ghi rõ nội dung ông T. thừa nhận do già yếu và cần tiền trị bệnh nên sang nhượng thửa đất cho ông. Tuy nhiên, HĐXX cho rằng văn bản này chưa tuân thủ đúng quy định pháp luật, chưa công chứng chứng thực là vi phạm về mặt hình thức.

Nhưng sau khi ký hợp đồng, bên bán đã nhận tiền và bên mua đã nhận đất để sử dụng, canh tác, cải tạo ổn định, xây nhà. Căn cứ vào Điều 29 Bộ luật Dân sự, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông M. và ông T. được công nhận.

Tại tòa, bà B. cũng thừa nhận năm 2002, cha bà đã bán thửa đất như ông M. trình bày. Từ những căn cứ này, HĐXX chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông M., buộc bà B. tiếp tục thực hiện hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Đối với phần đất dư hơn 100m2, do là đất trồng cây lâu năm và bà B. không còn đất liền kề để nhập vào theo quy định nên HĐXX buộc ông M. trả cho bà B. tính theo giá trị bằng tiền là hơn 12 triệu đồng. Ông M. có trách nhiệm liên hệ cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện các thủ tục còn lại theo quy định của pháp luật.

Như vậy, mặc dù việc mua bán đất được tiến hành và bên mua đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính nhưng do bên bán không thực hiện các thủ tục cần thiết để bên mua được cấp sổ đỏ, dẫn đến mâu thuẫn, tranh chấp kéo dài, ảnh hưởng quyền lợi của nhau. Đây cũng là tình huống pháp lý phổ biến trong các giao dịch dân sự mà người dân cần quan tâm để tránh những rắc rối về sau.

TRUNG HƯNG