Từ năm 2025, thi tốt nghiệp THPT phải phù hợp chương trình giáo dục phổ thông năm 2018

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa lấy ý kiến xã hội về Dự thảo phương án tổ chức thi tốt nghiệp Trung học phổ thông (THPT) từ năm 2025. PGS,TS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo) có những trao đổi chung quanh những vấn đề dư luận xã hội quan tâm về những điểm mới dự thảo của phương án tổ chức thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025.

Thí sinh trước giờ làm bài thi tại điểm thi Trường THPT Nguyễn Đăng Đạo, Bắc Ninh (kỳ thi tốt nghiệp THPT 2022). (Ảnh: QUÝ TÙNG)

Phóng viên: Theo như yêu cầu, dự thảo phương án thi nhằm đánh giá đúng kết quả học tập, rèn luyện theo mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông. Tuy nhiên, từ năm 2025, học sinh thi tốt nghiệp học theo chương trình giáo dục phổ thông mới (2018). Vậy những điểm khác biệt của phương án thi tốt nghiệp từ năm 2025 so với hiện nay ra sao, thưa ông?

PGS, TS Huỳnh Văn Chương: Trước khi đưa Dự thảo Phương án tổ chức thi tốt nghiệp THPT năm 2025 vào lộ trình để xin ý kiến dư luận xã hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có nhiều cuộc họp với chuyên gia, xin ý kiến các Sở giáo dục và đào tạo, các thầy, cô giáo trường THPT.

Trong dự thảo phương án, có ba điểm mới đáng chú ý. Thứ nhất là việc xây dựng ngân hàng câu hỏi thi và ra đề thi theo hướng đánh giá năng lực phù hợp chương trình giáo dục phổ thông năm 2018. Thứ hai, phương án thi cũng nhấn mạnh đến việc định hướng nghề nghiệp qua các môn thi tự chọn từ các môn học chọn học của học sinh, điều này giúp sớm định hướng nghề nghiệp phù hợp với năng lực và sở thích cho các em. Thứ ba, theo lộ trình từ năm 2025-2030, từng bước, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ đẩy mạnh việc ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin để tổ chức kỳ thi trên máy tính.

Chúng tôi kỳ vọng, phương án thi mới vừa đáp ứng được yêu cầu xét công nhận tốt nghiệp; đánh giá chất lượng dạy và học theo sự tiến bộ của người học; đồng thời kết quả thi đủ độ tin cậy để các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp tham khảo xét tuyển sinh, học sinh được định hướng nghề nghiệp ngay từ sớm. Với tinh thần tôn trọng và cầu thị, lắng nghe các ý kiến góp ý, có phân tích, đánh giá nhiều chiều.

Trong dự thảo phương án, có ba điểm mới đáng chú ý. Thứ nhất, việc xây dựng ngân hàng câu hỏi thi và ra đề thi theo hướng đánh giá năng lực phù hợp chương trình giáo dục phổ thông năm 2018. Thứ hai, phương án thi cũng nhấn mạnh đến việc định hướng nghề nghiệp qua các môn thi tự chọn từ các môn học chọn học của học sinh, điều này giúp sớm định hướng nghề nghiệp phù hợp với năng lực và sở thích cho các em. Thứ ba, theo lộ trình từ năm 2025-2030, từng bước, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ đẩy mạnh việc ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin để tổ chức kỳ thi trên máy tính.

PGS, TS Huỳnh Văn Chương

Phóng viên: Khi đưa ra lấy ý kiến xã hội, nhiều ý kiến phụ huynh, học sinh và các chuyên gia quan tâm việc có bốn môn thi bắt buộc. Trong đó, ngoài Toán, Ngữ Văn, Ngoại ngữ thì có thêm môn Lịch sử trở thành một trong bốn môn thi bắt buộc. Vậy vì sao Lịch sử trở thành môn thi bắt buộc?

PGS, TS Huỳnh Văn Chương: Trước khi quyết định đưa môn Lịch sử là một trong bốn môn thi bắt buộc như trong dự thảo, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cân nhắc rất kỹ và xin ý kiến đa chiều. Việc Lịch sử trở thành môn học bắt buộc là triển khai thực hiện Nghị quyết số 63/2022/QH15 của Quốc hội khóa XV chỉ rõ “thiết kế môn Lịch sử trong Chương trình giáo dục cấp THPT bao gồm cả phần bắt buộc và phần lựa chọn một cách hợp lý, khoa học, bảo đảm hiệu quả cao nhất trong việc giáo dục truyền thống và phát triển nhân cách cho học sinh”.

Hiện Bộ Giáo dục và Đào tạo đang nhận được khá nhiều ý kiến đồng thuận, đặc biệt từ các thầy cô giáo giảng dạy và học sinh trong trường phổ thông nhưng cũng đề nghị cần thay đổi nhiều hơn cách ra đề cho môn học này. Hiện nay, chúng tôi cũng tiếp tục lắng nghe, phân tích, tổng hợp tiếp thu.

Phóng viên: Một trong những vấn đề quan tâm của thí sinh là khi đổi mới thi tốt nghiệp THPT thì đề thi sẽ ra sao. Trong dự thảo phương án chỉ đề cập đến nội dung thi nằm trong chương trình giáo dục phổ thông 2028, chủ yếu là cấp THPT. Ông có thể nói rõ hơn về định hướng cách thức, độ phân hóa của đề thi từ năm 2025?

PGS, TS Huỳnh Văn Chương: Đề thi sẽ bám sát chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, theo định hướng chú trọng đánh giá năng lực, có sự phân hóa phù hợp để bảo đảm vừa để xét công nhận tốt nghiệp và kết hợp đạt nhiều mục tiêu khác nhau. Theo thông lệ hằng năm, ngay trước mỗi kỳ thi, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ công bố đề thi tham khảo để làm cơ sở cho giáo viên và học sinh định hướng ôn tập. Đối với Kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 cũng vậy, trước khi tổ chức thi, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ công bố đề thi tham khảo để giáo viên và học sinh chủ động trong quá trình dạy học và ôn thi.

Phóng viên: Một số ý kiến cho rằng, trong đổi mới kỳ thi tốt nghiệp THPT nên trao quyền tối đa cho các Sở giáo dục và đào tạo từ việc tổ chức thi đến ra đề thi. Nhất là khi dự thảo phương án thi đưa ra lộ trình từ năm 2025-2030 từng bước tổ chức thi tốt nghiệp THPT trên máy tính. Quan điểm của Bộ Giáo dục và Đào tạo về vấn đề này ra sao?

PGS, TS Huỳnh Văn Chương: Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phân cấp khá mạnh và rõ cho các địa phương trong việc tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT. Các địa phương, cụ thể là UBND các tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm chính về tổ chức kỳ thi trên địa bàn. Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ thực hiện công tác ban hành quy chế, xây dựng đề thi và thanh tra, kiểm tra, giám sát. Thực tế hiện nay có sự khác nhau giữa các tỉnh, thành phố từ năng lực ra đề thi đến việc tổ chức đánh giá, xây dựng đề thi bảo đảm được tính đồng đều về chất lượng, phổ quát...

Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tiếp tục tập trung hoàn thiện quy định, quy chế và thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra ở cả cấp Bộ và địa phương để kết quả kỳ thi được an toàn, khách quan, minh bạch nhất.

PGS, TS Huỳnh Văn Chương

Do đó, để đáp ứng được tính đồng bộ, Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn chịu trách nhiệm ban hành quy chế thi, ra đề thi, thanh tra, kiểm tra còn các công việc khác, địa phương hoàn toàn chủ động và chịu trách nhiệm. Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tiếp tục tập trung hoàn thiện quy định, quy chế và thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra ở cả cấp Bộ và địa phương để kết quả kỳ thi được an toàn, khách quan, minh bạch nhất.

Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả từng bước tổ chức kỳ thi trên máy tính cũng là phù hợp với xu hướng quốc tế và phù hợp việc đẩy mạnh chuyển đổi số của quốc gia hiện nay, trong đó có ngành giáo dục. Đây là vấn đề Bộ đã bàn thảo rất nhiều, xin ý kiến các chuyên gia và được xây dựng theo lộ trình phù hợp, chắc chắn. Các năm 2025, 2026, 2027, Kỳ thi vẫn tiếp tục được tổ chức trên giấy; song song với đó, Bộ sẽ thử nghiệm diện hẹp thi trên máy tính tại một số địa phương đủ điều kiện. Sau khi thử nghiệm đồng bộ, có đánh giá tác động, các điều kiện đều đáp ứng cho mỗi địa phương thì Bộ Giáo dục và Đào tạo mới tính toán triển khai đồng loạt. Vì vậy, nhà trường và học sinh yên tâm học và ôn tập để tham gia các kỳ thi đạt kết quả cao nhất, mọi chủ trương đều có các bước đi chắc chắn, không gây xáo trộn.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông!

Theo MẠNH XUÂN/NDO