Từ Nghị quyết 06- kỳ vọng phát triển đô thị mạnh mẽ

(VLO) Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 06- NQ/TW ngày 24/1/2022 về quy hoạch (QH), xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị (ĐT) Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Mục tiêu là đẩy nhanh tốc độ và nâng cao chất lượng ĐT hóa, phát triển ĐT bền vững theo mạng lưới, hình thành một số ĐT, chuỗi ĐT động lực thông minh kết nối với khu vực và thế giới. 

Thể chế, chính sách về QH, xây dựng, quản lý và phát triển ĐT bền vững cơ bản được hoàn thiện. Kết cấu hạ tầng của ĐT, nhất là hạ tầng kỹ thuật khung và hạ tầng xã hội thiết yếu được xây dựng và phát triển đồng bộ, hiện đại.

Kinh tế khu vực ĐT tăng trưởng nhanh, hiệu quả và bền vững. Chất lượng sống tại ĐT ở mức cao, bảo đảm đáp ứng cơ bản nhu cầu về nhà ở và hạ tầng xã hội cho cư dân ĐT. Phát triển kiến trúc ĐT hiện đại, xanh, thông minh, giàu bản sắc, các yếu tố văn hóa đặc trưng được giữ gìn và phát huy.

Kỳ 1: Phát triển đô thị đạt nhiều kết quả rất quan trọng

TP Vĩnh Long hướng đến phát triển xanh, bền vững.

Theo nhận định của Bộ Chính trị tại Nghị quyết 06- NQ/TW ngày 24/1/2022 về QH, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững ĐT Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Nghị quyết 06), sau 35 năm đổi mới, nhất là trong 10 năm vừa qua, công tác QH, xây dựng, quản lý và phát triển ĐT ở nước ta đã đạt được nhiều kết quả rất quan trọng.

Đóng góp khoảng 70% GDP cả nước

Theo Nghị quyết 06, đến cuối năm 2020, hệ thống ĐT nước ta đã có 862 ĐT các loại, phân bổ tương đối đồng đều trong cả nước. Tỷ lệ ĐT hóa xác định theo địa bàn có chức năng ĐT đã tăng từ 30,5% năm 2010 lên gần 40% năm 2020.

Không gian ĐT được mở rộng; hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng kinh tế- xã hội được quan tâm đầu tư theo hướng ngày càng đồng bộ và hiệu quả hơn; chất lượng sống của cư dân ĐT từng bước được nâng cao.

ĐT hóa và phát triển ĐT trở thành động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội. Kinh tế khu vực ĐT tăng trưởng ở mức cao, đóng góp khoảng 70% GDP cả nước.

Bước đầu đã hình thành cực tăng trưởng kinh tế và trung tâm đổi mới sáng tạo; khoa học, công nghệ; giáo dục, đào tạo tại các ĐT lớn, nhất là tại Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Tại Vĩnh Long thời gian qua, công tác phát triển ĐT nhận được sự quan tâm của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, các sở, ngành và địa phương.

Theo đó, các ĐT trong tỉnh đã được tập trung đầu tư hạ tầng, quản lý kiến trúc, QH đi trước một bước và quản lý thực hiện QH được chú trọng, phân khu chức năng hợp lý…

Qua đó, tạo cơ sở thu hút đầu tư thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội. Ông Đỗ Công Danh- Trưởng Phòng QH Kiến trúc (Sở Xây dựng) cho biết, đến nay, toàn tỉnh có 8 ĐT gồm: 1 ĐT loại II (TP Vĩnh Long), 1 ĐT loại III (TX Bình Minh) và 6 ĐT loại V.

Theo Sở Xây dựng Vĩnh Long, từ năm 2010 đến nay, tỷ lệ ĐT hóa ở Vĩnh Long tăng dần qua từng năm. Theo đó, tỉnh đang thực hiện các giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ ĐT hóa- tạo động lực lớn cho phát triển kinh tế- xã hội.

Ông Đoàn Thanh Bình- Giám đốc Sở Xây dựng Vĩnh Long chia sẻ: Sau giải phóng, tỉnh chủ yếu tập trung phát triển nông nghiệp. Năm 1986 thực hiện đường lối đổi mới thì các lĩnh vực phát triển.

Khi các lĩnh vực phát triển thì tác động đến xây dựng phát triển ĐT như xây dựng các đường trục chính, những công trình động lực... Và phát triển ĐT tác động ngược lại làm thay đổi ngành nghề, thu hút đầu tư, thúc đẩy kinh tế- xã hội phát triển.

Ông Lữ Quang Ngời- Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: Việc TP Vĩnh Long được công nhận là ĐT loại II và TX Bình Minh là ĐT loại III là tiền đề, động lực phát triển cho 2 ĐT nói riêng và từ đó tạo sự lan tỏa cho các ĐT khác trong toàn tỉnh nói chung phát triển theo đúng định hướng chương trình phát triển ĐT tỉnh Vĩnh Long đã được phê duyệt.

Đồng thời, góp phần tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế giữa các khu vực theo hướng tăng khu vực dịch vụ, công nghiệp xây dựng và giảm dần khu vực nông nghiệp nhờ vào quá trình ĐT hóa.

Chất lượng ĐT hóa chưa cao

Theo Nghị quyết 06, ngoài những thành tựu đạt được, thời gian qua quá trình ĐT hóa, công tác QH, xây dựng, quản lý và phát triển ĐT vẫn còn nhiều hạn chế.

Theo đó, tỷ lệ ĐT hóa đạt được thấp hơn mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển kinh tế- xã hội 2011- 2020 và còn khoảng cách khá xa so với tỷ lệ bình quân của khu vực và thế giới.

Chất lượng ĐT hóa chưa cao, phát triển ĐT theo chiều rộng là chủ yếu, gây lãng phí về đất đai, mức độ tập trung kinh tế còn thấp.

Bên cạnh, quá trình ĐT hóa và phát triển ĐT chưa gắn kết chặt chẽ và đồng bộ với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng nông thôn mới.

Kết cấu, chất lượng hạ tầng ĐT chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển dân số và kinh tế khu vực ĐT; chưa thích ứng với biến đổi khí hậu, ứng phó với dịch bệnh quy mô lớn.

Cùng với đó, ô nhiễm môi trường tại các ĐT lớn có xu hướng gia tăng và diễn biến phức tạp, gây ra nhiều tác động tiêu cực. Khả năng tiếp cận dịch vụ công và phúc lợi xã hội của người nghèo và lao động di cư tại ĐT còn thấp và nhiều bất cập. Năng lực quản lý và quản trị ĐT còn yếu, chậm được đổi mới...

Những hạn chế, yếu kém nêu trên có nhiều nguyên nhân, trong đó nhận thức về ĐT hóa và phát triển ĐT bền vững chưa đầy đủ và chưa được quan tâm đúng mức.

Công tác QH ĐT chậm đổi mới, thiếu tầm nhìn, chất lượng thấp; việc triển khai thực hiện còn nhiều hạn chế, nhiều nơi việc điều chỉnh QH còn tùy tiện. Thể chế, chính sách về ĐT và phát triển ĐT còn thiếu đồng bộ và ổn định.

Công tác chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện pháp luật, cơ chế, chính sách về QH, xây dựng và phát triển ĐT còn thiếu quyết liệt, chưa đồng bộ; quản lý ĐT chưa chuyên nghiệp, nhiều nơi còn lỏng lẻo, tiêu cực.

Mặt khác, sự phân công, phối hợp nhiệm vụ quản lý nhà nước về phát triển ĐT chưa rõ ràng, thiếu chặt chẽ và thống nhất.

Trình độ, năng lực của phần lớn cán bộ, công chức, viên chức quản lý ĐT còn yếu. Công tác thanh tra, kiểm tra, phát hiện xử lý sai phạm, tiêu cực chưa kịp thời và nghiêm minh; giám sát, phản biện xã hội của MTTQ và các đoàn thể chưa phát huy hiệu quả.

Chưa xây dựng được mô hình chính quyền ĐT phù hợp, thống nhất trong cả nước; việc phân cấp, phân quyền cho chính quyền ĐT còn hạn chế; đầu tư còn dàn trải, thiếu đồng bộ; chưa phát huy và khai thác tốt các nguồn lực của chính ĐT và nguồn lực từ xã hội cho phát triển ĐT; sai phạm về quản lý đất đai trong phát triển ĐT diễn biến phức tạp.

Báo cáo những nội dung chủ yếu tại hội nghị quán triệt và triển khai Nghị quyết 06 ngày 18/5 vừa qua, ông Trần Tuấn Anh- Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, khẳng định: Trong bối cảnh mới như hiện nay, Nghị quyết 06 vẫn là cơ sở, căn cứ chính trị quan trọng cho sự ra đời của cơ chế, chính sách mới, tạo động lực để phát triển ĐT, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội nhanh, bền vững.

(Còn tiếp)

Bài, ảnh: TUYẾT HIỀN