Phòng tránh cận thị cho học sinh từ môi trường học tập
Cận thị đang là một thực trạng phổ biến đáng lo ngại trong học sinh. Khám mắt cho 1.000 học sinh thì khoảng 400 em bị cận thị và hầu hết chịu ảnh hưởng trong quá trình học tập. Nhiều em cận thị nặng, 5 đến 6 đi ốp trở lên. Một trong những nguyên nhân chủ yếu là do trong lớp học ở trường thiếu ánh sáng và một phần ở gia đình.
Số liệu quan trắc tại một số trường phổ thông bộc lộ những nhược điểm, như: Sự phân bố ánh sáng tự nhiên trong phòng không đều, mảng tường giữa các cửa sổ quá lớn, vị trí cửa sổ quá cao, chiều sâu phòng học quá lớn trong điều kiện chiếu sáng một bên... Đối với những ngôi trường cũ, kết cấu trần nặng nề, dầm sàn quá lớn, phòng lại nhiều cột và thường có một số vị trí bị tối. Việc cải tạo để khắc phục các nhược điểm này ít được quan tâm.
Ở các trường học mới xây dựng, độ rọi đồng đều hơn do vị trí và hình thức cửa sổ hợp lý hơn, kết cấu trần, sàn cũng đơn giản gọn gàng hơn. Tại các vị trí quan trọng trong lớp học như bảng, bàn giáo viên, bàn học sinh, nói chung đều đạt tiêu chuẩn ánh sáng tự nhiên. Tuy nhiên, nếu đi sâu vào một số chỉ tiêu khác thì vẫn còn chưa đạt, ví dụ như độ chói ở các bề mặt. Đây là tiêu chuẩn mà nước ngoài đã có quy định chi tiết đến từng bề mặt bên trong lớp học, thậm chí đến bề mặt các đồ vật trong phòng.
Việc giải quyết màu sắc trong lớp học một cách chi tiết đến từng vị trí, từng mảng tường sẽ tạo được ánh sáng phản xạ thích hợp, bảo đảm cho học sinh nhìn rõ bảng, nhìn rõ vở, không bị chói lóa... để bảo vệ mắt và còn tạo được tâm lý bình tĩnh, tự tin trong quá trình học tập ở trên lớp. Trong thực tế, chúng ta có thể bảo đảm được yêu cầu trên bằng cách chọn lựa vật liệu có màu sắc thích hợp.
Hiện nay trên thế giới người ta không dùng bảng đen nữa mà dùng bảng màu xanh lá cây, vì màu đen cho hệ số phản xạ thấp nên tỷ lệ độ chói giữa mảng tường cạnh bảng với nền bảng và chữ viết (phấn trắng) quá lớn. Học sinh khi phải nhìn lâu hàng giờ sẽ bị chói và nhanh mỏi mắt. Việc sử dụng màu sắc bàn học cũng rất quan trọng. Dùng bàn gỗ mộc hoặc có màu sáng như hầu hết các trường học hiện nay, không bảo đảm được tỷ lệ cần thiết giữa độ chói sách vở với độ chói mặt bàn. Có một số điều chỉnh: Tăng thêm chiều cao phòng học (để 3,3m là thấp, ít có tác dụng cho chiếu sáng sâu vào khoảng giữa lớp). Không để khoảng tường giữa các ô cửa sổ quá lớn như hiện nay (thay vào đó là làm dãy ô cửa sổ chạy dọc hai bên tường). Các lớp học nên thiết kế theo phương án hành lang hai bên, hoặc phần ô văng che chắn cửa sổ ở phía không có hành lang cần phải kéo ra thêm 1m (để tránh chói lóa cho hai dãy bàn học sinh kê sát tường).
Kết hợp việc trồng cây che nắng ở sân trường với việc lấy ánh sáng vào lớp học một cách hợp lý. Cùng với các yếu tố về màu sắc thì tỷ lệ giữa chiều dài và chiều rộng của phòng học cũng góp phần đảm bảo chất lượng chiếu sáng tự nhiên. Tỷ lệ này tốt nhất là 1,5: 1; tương ứng với diện tích cửa sổ để lấy ánh sáng so với diện tích sàn là 1:5.
THẠCH BÍCH NGỌC